Από την αρχή με προβλήματα το δημοτικό πρόγραμμα ενοικίασης ποδηλάτων στο κέντρο της πόλης
Εκτός από Χρονιά του Τίγρη, Διεθνές Ετος Βιοποικιλότητας και Ετος Πνεύμονα, το 2010 ήταν επίσης, τουλάχιστον για το Λονδίνο, και η χρονιά του ποδηλάτου. Ακολουθώντας προγράμματα που ήδη λειτουργούν σε διάφορες πόλεις στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ολλανδία και τη βόρεια Αμερική, το Λονδίνο εγκαινίασε τον Ιούλιο δημοτικό πρόγραμμα ενοικίασης ποδηλάτων, σκορπίζοντας 5.000 ποδήλατα σε εκατοντάδες σταθμούς ενοικίασης στο κέντρο της πόλης. Ο δήμαρχος και ενεργός ποδηλάτης Μπόρις Τζόνσον έσπευσε να μιλήσει για την επιτυχία της πρωτοβουλίας, τονίζοντας ότι τους πρώτους πέντε μήνες πραγματοποιήθηκαν με τα δημοτικά ποδήλατα δύο εκατομμύρια μετακινήσεις. Τα μπλε ποδήλατα, που ζυγίζουν 23 κιλά προκειμένου να αποτρέπουν τις κλοπές, είναι πλέον κοινό θέαμα στο Λονδίνο, ενώ ο οργανισμός μεταφορών του Λονδίνου (TfL) θέλει να προσθέσει περισσότερα ποδήλατα ώστε να επεκτείνει το μερίδιο του ποδηλάτου στις μετακινήσεις. Αυτή τη στιγμή, μόλις 2% των μετακινήσεων στη βρετανική πρωτεύουσα γίνονται με ποδήλατο.
Ομως, τα ποδήλατα δημόσιας χρήσης έχουν τα προβλήματά τους. Ο αρχικός στόχος των 50.000 μετακινήσεων ημερησίως δεν έχει επιτευχθεί και το ρεκόρ ημερήσιων μετακινήσεων ήταν περίπου 24.000. Πολλοί ποδηλάτες παραπονιούνται ότι όταν θέλουν ποδήλατο, δεν βρίσκουν ή, αντίθετα, όταν αναζητούν βάσεις για να αφήσουν το ποδήλατο που χρησιμοποίησαν, είναι όλες πλήρεις. Οι αξιωματούχοι των μητροπολιτικών συγκοινωνιών τονίζουν ότι τέτοιου είδους προβλήματα είναι αναμενόμενα στην αρχή και ότι έπονται βελτιώσεις. Μήπως όμως η TfL έχει εκτιμήσει λάθος τη φύση της ζήτησης ποδηλάτων; H μελέτη βιωσιμότητας που έκανε το 2008 αναγνώρισε ότι τα δημοτικά ποδήλατα δεν μπορούν να εξυπηρετούν όλους όσοι έρχονται στο κέντρο του Λονδίνου με τρένο, γιατί έτσι οι σταθμοί ενοικίασης θα κατακλύζονταν κάθε πρωί από τους επιβάτες των τρένων. Γι’ αυτό οι σταθμοί ενοικίασης τοποθετήθηκαν εσκεμμένα μακριά από μεγάλους σταθμούς. Ομως όσοι μετακινούνται με τρένο βρήκαν τρόπο να χρησιμοποιούν έτσι κι αλλιώς τα δημοτικά ποδήλατα.
Κάθε μέρα παρατηρείται παλιρροϊκό κύμα ποδηλάτων που κατευθύνονται προς το κεντρικό Λονδίνο το πρωί και τα οποία εγκαταλείπονται το απόγευμα. Η Serco, η ιδιωτική εταιρεία που έχει αναλάβει τη λειτουργία του συστήματος, μεταφέρει τα ποδήλατα με φορτηγά από το ένα μέρος του Λονδίνου στο άλλο, προκειμένου να ελευθερώσει χώρο στις γεμάτες βάσεις και να γεμίσει τις άδειες.
Ο Στίβεν Γκλάιστερ, που διδάσκει Οικονομία των Μεταφορών στο Imperial College του Λονδίνου, διερωτάται αν τα δημοτικά ποδήλατα λύνουν λάθος πρόβλημα. «Στο Λονδίνο ποτέ δεν μας έλειψαν τα ποδήλατα», λέει. «Απλώς πολλοί φοβούνται να τα χρησιμοποιήσουν». Αντίθετα με πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, το Λονδίνο είναι δύσκολη πόλη για ποδήλατο. Ο δήμαρχος έχει φτιάξει «ποδηλατικές λεωφόρους», αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται απλώς για μπλε γραμμές στο οδόστρωμα, οι οποίες μάλιστα έχουν την ενοχλητική τάση να εξαφανίζονται στις μεγάλες διασταυρώσεις.
Η TfL ελπίζει ότι όσο περισσότερο ενθαρρύνει το ποδήλατο τόσο περισσότεροι οδηγοί αυτοκινήτων θα αρχίσουν να προσέχουν τα δίκυκλα. Ομως λέει ότι δεν μπορεί να κάνει πάρα πολλά πράγματα για τους δρόμους. Στο Λονδίνο κυριαρχούν τόσα πολλά χρόνια τα αυτοκίνητα, που η κατασκευή κανονικών ποδηλατόδρομων θα σήμαινε κλείσιμο δρόμων για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο δήμαρχος που θα το κάνει αυτό θα είναι πολύ τολμηρός.
Μισή ώρα, μία λίρα
Τα δημοτικά ποδήλατα στο Λονδίνο κοστίζουν μία λίρα την ημέρα, για μία ή περισσότερες μετακινήσεις μέχρι 30 λεπτά. Οι ετήσιες συνδρομές κοστίζουν 45 λίρες, δηλαδή 12 πένες την ημέρα. Αν οι μετακινήσεις διαρκούν περισσότερο από 30 λεπτά, η χρέωση αυξάνεται. Εκτός από τα δημοτικά ποδήλατα, ο δήμος του Λονδίνου προωθεί την κατασκευή ποδηλατολωρίδων, την εκπαίδευση του κοινού σε θέματα ασφαλείας και την κατασκευή θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων.
Κάθε μέρα γίνονται στο Λονδίνο περίπου 500.000 μετακινήσεις με ποδήλατο. Ο στόχος του δήμου είναι να τριπλασιαστεί ο αριθμός των μετακινήσεων αυτών μέσα στην επόμενη 15ετία.