Και α και ου ποδήλατα παντού!
«Είναι το όχημα μιας νέας αντίληψης. Προκαλεί σιωπηλά ένα σύστημα αξιών το οποίο κάνει τα στραβά μάτια στην εξάρτηση, στην σπατάλη, στην ανισότητα της μετακίνησης, στο καθημερινό μακελειό. Υπάρχει κάθε λόγος να βοηθήσουμε το ποδήλατο να γνωρίσει μια νέα χρυσή εποχή», James McGurnΙρλανδός συγγραφέας. Στο παράλογο σύμπαν της Ελλάδας, που το κυκλοφοριακό, τα καυσαέρια, η ηχορύπανση αλλά και η συνεχόμενη αύξηση της τιμής της βενζίνης κάνουν τις συνθήκες μετακίνησης στην Αθήνα και στις υπόλοιπες πόλεις όλο και πιο δύσκολες, το ποδήλατο - το καλύτερο μέσο στις αστικές μετακινήσεις - γίνεται πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων για λάθος λόγους.
Τα πλάνα της προσαγωγής του Βρετανού γυμνού ποδηλάτη για προσβολή της δημόσιας αιδούς στην πρώτη Διεθνή Γυμνή Ποδηλασία που έγινε πριν από ένα μήνα στην Θεσσαλονίκη "έπαιξαν" μεγαλύτερο τηλεοπτικό χρόνο ακόμα και από τις δηλώσεις του υπουργού μεταφορών, Κωστή Χατζηδάκη, για τη δημιουργία δύο ποδηλατοδρόμων στην Αθήνα μέσα στα δύο επόμενα χρόνια.
Στην χώρα όπου ο ήλιος λάμπει στον ουρανό 360 μέρες το χρόνο, σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρώπης που δεν ευνοούνται κλιματολογικά και μορφολογικά όσο η δική μας, η πολιτική δράση για μετακίνηση με εναλλακτικά και φιλικά προς το περιβάλλον μέσα είναι ελάχιστη. Στην Ολλανδία η εθνική στρατηγική για την προώθηση του ποδηλάτου ξεκίνησε το 1990. Την ώρα που στο βροχερό Λονδίνο λειτουργούν ήδη 460 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων, στο Παρίσι 371 χιλιόμετρα, στην Κοπεγχάγη 323 και στους παγωμένους και ανηφορικούς δρόμους (με κλίσεις μεγαλύτερες από 20%) του Τρόντχαϊμ το 26% των καθημερινών μετακινήσεων γίνονται με ποδήλατο, ο έλληνας υπουργός μεταφορών θριαμβολογεί «για την αποκλειστική χρήση 2 ποδηλατόδρομων συνολικού μήκους 21,5χλμ στην πρωτεύουσα». Φαίνεται αστείο, αλλά δεν είναι. Και το παράλογο συνεχίζεται. Ενώ σε όλη την Ευρώπη, τα δίκτυα METRO κάνουν ό,τι μπορούν για να διευκολύνουν τους ποδηλάτες (εξαίρεση αποτελούν μόνο τα παλιότερα μετρό της Ευρώπης σε Παρίσι και Λονδίνο των οποίων οι σήραγγες κατασκευάστηκαν τον 19ο αιώνα) το "μοντέρνο" Μετρό της Αθήνας εξακολουθεί να κλείνει την πόρτα στα ποδήλατα. Τι και αν οι ποδηλάτες διαμαρτύρονται και οι συμμετέχοντες σε σχετική έρευνα στην πλειοψηφία τους (70%) απαντούν πως καθόλου δεν θα τους ενοχλούσε να «συνταξιδέψουν» με τα ποδήλατα. Η εταιρεία "Αττικό Μετρό" ακόμα… μελετά το θέμα και δεν φαίνεται να παίρνει ιδέες από τις εταιρείες του εξωτερικού. Στο Παρίσι η "RATP" (εταιρεία που διαχειρίζεται METRO και λεωφορεία) προωθεί την συνδυασμένη χρήση ποδηλάτου δημόσιας συγκοινωνίας μέσω του προγράμματος Velib (από το velo, που σημαίνει ποδήλατο και το liberte που σημαίνει ελευθερία). Περισσότερα από 10.000 ποδήλατα πόλης είναι έτοιμα για φθηνή χρήση και κάθε 300 μέτρα υπάρχει ένας χώρος στάθμευσης για Velib. Στη Βαρκελώνη, το Bicing, στους πρώτους έξι μήνες λειτουργίας του ξεπέρασε κάθε προσδοκία. 80.000 χρήστες γράφτηκαν στην υπηρεσία μέσω Iντερνετ. Τα 1.500 ποδήλατα που βρίσκονται στους σταθμούς του metro είναι δωρεάν για την πρώτη μισή ώρα, ενώ το κόστος της χρήσης τους ανέρχεται σε 0,50 ευρώ για κάθε επιπλέον ημίωρο.
Στην Ελλάδα οι αρμόδιοι φορείς εξοστρακίζουν τα ποδήλατα. Ακόμα και το μοναδικό φωτεινό παράδειγμα της Καρδίτσας, στους κεντρικούς δρόμους της οποίας διέρχεται κατά μέσον όρο ένα ποδήλατο κάθε 28 δευτερόλεπτα, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Τι κι αν το ποδήλατο, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, έχει μέση ωριαία ταχύτητα τα 20 χλμ στο κέντρο της Αθήνας ενώ το αντίστοιχο όριο για τα αυτοκίνητα δεν ξεπερνά τα 8.
«Το ποδήλατο είναι γρήγορο, οικονομικό, καθαρό και υγιεινό μέσο μεταφοράς» λέει ο Φίλιππος Φραγκούλης από τους "ΠΟΔΗΛΑΤ-ισσ-ΕΣ", της δυναμικής εκείνης μερίδας των Αθηναίων που πάρκαρε το αυτοκίνητο και το 'ρίξε στις ορθοπεταλιές. Οι ποδηλάτες εμφανίστηκαν μαζικά στους δρόμους της Αθήνας πριν από μερικά χρόνια. Αρχικά, δειλά, διεκδίκησαν ένα μέρος της ασφάλτου από τα αυτοκίνητα και τις μηχανές. Σήμερα στήνουν street parties, σκαρφίζονται πρωτότυπα κυνήγια θησαυρού, οργανώνουν σε εκδρομές, παραδίδουν ακόμα και μαθήματα για αρχάριους.
«Δεν θυμάμαι που έχω παρκάρει το αμάξι εδώ και τρεις εβδομάδες περίπου. Και αν δεν έπαιζα ένα τόσο βαρύ όργανο όσο το ακορντεόν αμφιβάλω αν θα
χρησιμοποιούσα ποτέ το αμάξι. Ακόμη και στα live της Αθήνας με ορθοπεταλιά θα πήγαινα». Ο τραγουδοποιός Κωστής Μαραβέγιας οργώνει τους δρόμους της Αθήνας με το ποδήλατο. «Ο ποδηλάτης είναι ξέγνοιαστος, ελεύθερος καβαλάρης που βιώνει πλήρως την ηδονή ανεξαρτησίας και ελεύθερης μετακίνησης αλλάζοντας αμέσως γνώμη για την πόλη που ζει. Αν πάρεις ποδήλατο θα αλλάξει η ζωή σου, θα αναπνέεις καλύτερα, θα ελαττώσεις το κάπνισμα, θα βελτιώσεις το βιοτικό σου επίπεδο και, επιτέλους δεσποινίς μου, θα σφίξετε τους γλουτούς σας που τόσο καιρό επιθυμούσατε αλλά δεν βρίσκατε χρόνο».
Πάντως είναι γεγονός πως τους τελευταίους μήνες τα ποδήλατα, στο ασφυκτικό και δύσκολο περιβάλλον της Αθήνας, έχουν αρχίσει να αυξάνονται. Παλιά δεν έβλεπες ούτε έναν ποδηλάτη, τώρα θα δεις κάθε μέρα τουλάχιστον 5 - 6 στη διαδρομή σου. «Τώρα μου παίρνει 20 λεπτά να μετακινηθώ από το σπίτι στη δουλειά, εκεί που πριν μου έπαιρνε μια ώρα», λέει ο 26χρόνος Χάρης που μετακινείται αποκλειστικά με ποδήλατο. «Κάνεις ωραία βόλτα μαζί με άλλους παλαβούς στο δρόμο, με τα αυτοκίνητα να κορνάρουν και τους οδηγούς τους να σε κοιτάζουν με στραβό μάτι». Ο Κωστής Μαραβέγιας γράφει τον καλύτερο επίλογο: «αν πληθύνουμε θα φύγουν τα αμάξια και θα γίνει η Σταδίου ο μεγαλύτερος ποδηλατόδρομος της Ευρώπης. Ραντεβού Κυριακή απογευματάκι Αρεοπαγίτου και Μακρή γωνία για τον γύρο Ακρόπολις. Κράτα κόκκινο τριαντάφυλλο και μωβ ποδήλατο! Hasta la victoria ciclista!».
Πάμε για ορθοπεταλιές;
1/ Η πόλη με ποδήλατο: Πρόγραμμα της Γ.Γ. Νέας Γενιάς σε συνεργασία με 8 ΜΚΟ σε Δήμους της Αθήνας και 9 πόλεις της Ελλάδας (www.poli-podilato.gr)
2/ Αθήνα,
Ποδηλάτισσες: Συναντήσεις κάθε πρώτη και τρίτη Τετάρτη του μήνα, 8.00 το βράδυ καλοκαίρι στο Πεδίον του Αρεως, χειμώνα στο Πολυτεχνείο στην Πατησίων. (www.podilates.gr)
Φίλοι του Ποδηλάτου: Συναντήσεις κάθε Τρίτη, Επταχάλκου 3, Θησείο. (www.filoi.eie.gr)
Critical Mass Ride: Κάθε πρώτη Δευτέρα του μήνα στις 18.00 ραντεβού στο Σύνταγμα για ομαδική βόλτα (Ιούν. - Σεπτ. στις 19.00)
Local Events: για ποδήλατο και όχι μόνο (www.localathens.blogspot.com).
3/ Θεσσαλονίκη,
Ποδηλατίστας - Ποδηλατοπορίες (www.podilatistas.blogspot.com).
4/ Πάτρα,
Ποδηλάτ-ισσ-ες Πάτρας Συναντήσεις κάθε Τρίτη 20.30, Αράτου και Κορίνθου.
Ποδηλατοπορία κάθε πρώτη Παρασκευή του μήνα, πλατεία Ολγας 17.00. (www.podilatespatra.blogspot.com)
5/ Ρέθυμνο,
Φίλοι του Ποδηλάτου Ρεθύμνου
Ραντεβού κάθε πρώτη Πέμπτη του μήνα στην είσοδο του Δημοτικού Κήπου, 17.00 το χειμώνα, 19.00 το καλοκαίρι. Πληροφορίες: info@lamno.gr