Τέσσερις γενιές πετάλι

Από τον Τρύφωνα Ζενέτο, που άνοιξε το πρώτο του ποδηλατάδικο το 1934 στην Κηφισιά, μέχρι τον 19χρονο Αλέξανδρο, που μαθαίνει την «τέχνη» στο μαγαζί του παππού του Θόδωρο Ζενέτο, είναι κοντά 80 χρόνια. Τέσσερις γενιές… πετάλι, σε έναν δρόμο που ακόμα συνεχίζεται.

Τον κύριο Θόδωρο Ζενέτο τον είχα πάντα στο μυαλό μου σαν διαφορετικό ποδηλατά. O «αέρας» του είχε κάτι που με πήγαινε χρόνια πίσω, στους παλιούς νοικοκυραίους εμπόρους της εποχής του ’60 και του ’70, όταν ακόμα το ποδήλατο ήταν το απόλυτο «φετίχ» της παιδικής ηλικίας και ο ποδηλατάς κάτι σαν τον πιο αγαπημένο θείο.

Στις αρχές του 2000 ο κ. Θόδωρος πλησίαζε τα 70, ένας καλοβαλμένος κύριος που εξακολουθούσε να βρίσκεται σταθερά στην έδρα του, στην οδό Νικοτσάρα 4 (κοντά στο Ζηρίνειο της Κηφισιάς), λιγομίλητος, καλοντυμένος, ήπιος άνθρωπος που αντιμετώπιζε το «πρόβλημα» με σοβαρότητα επιστήμονα.

Την τελευταία φορά που έφτασα στα μέρη του, έπιασα αμέσως τη διαφορά από το καλημέρα σας. Μπορεί ο ίδιος να ήταν ακόμα στο γραφειάκι του, αλλά ο αέρας στο μαγαζί μύριζε αλλιώς, πολλά νέα «ποδηλατικά αξεσουάρ» τριγύρω, νέες μάρκες προς πώληση, διαφορετικό πέρα δώθε όταν άνοιγε η πόρτα. Ο Τίμος Ζενέτος είναι ο μικρότερος από τα τέσσερα παιδιά του και εδώ και κάποια χρόνια είχε αναλάβει τα ηνία του καταστήματος. Μαζί του κάποια απογεύματα και ο 19χρονος Αλέξανδρος (εγγονός του Θόδωρου από τον μεγαλύτερο γιο του Λάμπρο), που τελείωσε πέρυσι το λύκειο και, όπως όλα δείχνουν, θα μάθει και αυτός την τέχνη κοντά στον θείο του.

Κηφισιά, δεκαετία του ’30. Στη φωτογραφία που είναι αναρτημένη πάνω από το γραφειάκι του κ. Θόδωρου τα πρόσωπα που χαμογελούν στον φακό είναι σαν να έχουν βγει από ταινία εποχής. Ο Θόδωρος Ζενέτος τότε ήταν παιδί. Σήμερα είναι 81. Οταν τον ρωτώ για εκείνα τα πρώτα του χρόνια στο επάγγελμα, το ύφος του αλλάζει, τα λόγια τρέχουν, οι εικόνες βγαίνουν μέσα από παραμύθι. Το Αλσος της Κηφισιάς και η Φιλαρμονική του Δήμου. Τα άσπρα γιακαδάκια των παιδιών, τα αμαξάκια, ο καταβρεχτήρας, η μυρωδιά του βρεγμένου χώματος, οι κερασιές, τα πεύκα, τα περιβόλια. Και οι μεγάλοι «περίπατοι» με τα ποδήλατα. «Τι ρόλο είχε το ποδήλατο τότε;» τον ρωτώ. «Και ποιοι νοίκιαζαν ποδήλατα;»

«Προπολεμικά είχαμε 110 ποδήλατα και στις 11 το πρωί δεν έβρισκες κανένα. Ανέβαιναν πολλοί στην Κηφισιά, όλη η Αθήνα ερχόταν να κάνει τον περίπατό της, τα ζευγαράκια, οι παρέες, όλοι νοίκιαζαν ποδήλατα και φεύγαμε για τη Βαρυμπόμπη, για το Ρέμα του Λοβέρδου. Είχε πολλές πηγές εκεί, ωραίες σκιές και μια μεγάλη λακκούβα όπου έκαναν μπάνιο. Το πεύκο μοσχοβολούσε. Και οι άνθρωποι μοσχοβολούσαν…» Μα τον έπαιρναν μαζί τους και εκείνον; «Βέβαια! Ακολουθούσα. Με τα εργαλεία μου, μην πάει κάτι στραβά. Με τάιζαν, με πότιζαν και το απόγευμα γυρίζαμε πίσω».

Το πρώτο ποδηλατάδικο το άνοιξε ο πατέρας του, ο Τρύφων, στη γωνία Εμμανουήλ Μπενάκη και Κηφισίας το 1934 και αργότερα το μετέφεραν επί της οδού Κηφισίας (κοντά στην Εθνική Τράπεζα). Το τρίτο, στη Νικοτσάρα, είναι το δικό του. Στην εποχή του το όνομα Ζενέτος έγινε συνώνυμο του καλύτερου τεχνίτη της Κηφισιάς. «Με βραβεία σε διαγωνισμούς, όχι παίξε γέλασε», λέει.

Θόδωρος Ζενέτος ποδήλατα στην Κηφισιά, Νίκος Ζενέτος (ο αδελφός του) στην Ερυθραία και Λάμπρος Ζενέτος -ο μεγαλύτερος από τους γιους του- στον Αγιο Στέφανο. Πολλά αδέλφια, πολλά παιδιά, πολλά εγγόνια, ανίψια, ξαδέλφια, όλοι πάνω σε… δίτροχα που τρέχουν με φόρα από τη δεκαετία του ’30.

Αραγε, δεν ονειρεύτηκε να κάνει τα παιδιά του γιατρούς η δικηγόρους; «Πήγαν όλοι σε καλά σχολεία και από κει και πέρα ο καθένας διαλέγει τον δρόμο του», απαντάει. «Αυτό που τους έλεγα πάντα», συνεχίζει, «είναι να κάνετε σωστά τη δουλειά σας και ποτέ να μη βγει κακιά λέξη από το στόμα σας». Φεύγοντας χαιρετάω πατέρα και γιο και, καθώς κατεβαίνω την οδό Νικοτσάρα και κοιτάζω τα παλιά κηφισιώτικα σπίτια, σκέφτομαι ότι εξακολουθούν να βρίσκονται εν ζωή κάποιοι παλιοί υγιείς οργανισμοί που, όταν έρχεσαι σε επαφή μαζί τους, βγαίνει στην επιφάνεια το πιο ευγενικό DNA σου. Και είναι τόσο σπάνιο αυτό πλέον…