Λογοτεχνία

Αναδημοσίευση από το βιβλίο «ΑΚΟΜΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙΞΗ ­ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ», του Παναγιώτη Κανέλλη

Ανήσυχα διέσχισε με το ποδήλατό του το χάος των τρομοκρατημένων, αθώων ανθρώπων, και έφθασε στο δικό του σπίτι, για να το βρει λεηλατημένο. Ένας ψιλόλιγνος γερμανός υπολοχαγός κράταγε το πόστο, με το πρόσωπό του ανέκφραστο κάτω απ' το κράνος του. Ένοιωθε φανερά σπουδαίος με την καλοσιδερωμένη πράσινη στολή του και τα γυαλιστερά γαλόνια του αξιωματικού. Δίπλα τους στεκόταν ο Καράμπεης, η αβδέλλα του χωριού, που εκτελούσε χρέη διερμηνέα. Ο υπολοχαγός γαύγιζε τις διαταγές του στον Καράμπεη και οι δύο κουβαλούσαν έξω κουτιά γεμισμένα με πιάτα, ασημικά και κουβέρτες, που τα φόρτωναν σ' ένα στρατιωτικό τζιπ. Απειλητικά ο υπολοχαγός έκοβε τον αέρα με τον εκτεταμένο δείχτη του χεριού του, με μια νευρική κίνηση που σύντομα ο Τάκης διέκρινε ως χαρακτηριστικά γερμανική. Η θέα και η οσμή των Γερμανών και η άκαιρη απουσία του πατέρα του, που θα είχε υπερασπιστεί την οικογένειά του, μεγάλωναν την ανησυχία του.

Στην Αργεντινή η έννοια της συλλογικής μνήμης δεν υπάρχει μόνο σε μπροσούρες και συνθήματα. Χτίζεται καθημερινά στους χώρους και στους δρόμους αυτών που αγωνίζονται. Όπως εκεί, στην πλατεία Μάη, όπου οι μητέρες των αγνοούμενων εδώ και 28 χρόνια, κάθε Πέμπτη στις 3.30 το μεσημέρι, περπατούν, άλλοτε σιωπηλές και άλλοτε όχι, με το ίδιο πάντα σύνθημα: Ούτε λήθη ούτε συγχώρεση! Όπως στη γέφυρα Πουεϊρρεδόν, όπου εδώ και δυόμισι περίπου χρόνια, σε μια τεράστια τοιχογραφία ο Κοστέκι και ο Σαντιγιάν (νεκροί από σφαίρες της αστυνομίας στο κόψιμο της γέφυρας στις 26-7-2002) συναντιούνται με τους συντρόφους τους, κάθε μήνα την ίδια μέρα, ζητώντας την καταδίκη των δολοφόνων. Κι οι αναφορές θα μπορούσαν να συνεχιστούν για πολύ…

Αυτή είναι ακόμα μία ιστορία της μνήμης ενάντια στη λήθη, που η πρώτη της σελίδα γράφτηκε στα χρόνια της δικτατορίας του Βιντέλα (1976-1983) και οι επόμενες εδώ και τέσσερα χρόνια περίπου, όταν στους τοίχους της πόλης του Ροσάριο εμφανίστηκε για πρώτη φορά ένα ποδήλατο. Ο Φερνάντο Τραβέρσο, ποιητής και ζωγράφος, αποτύπωσε μια νύχτα σ’ έναν τοίχο, σχεδόν απαρατήρητος, το πρώτο του ποδήλατο. Ήθελε στο φως της επόμενης ημέρας οι περαστικοί να σταθούν για λίγο στη νέα εικόνα μιας συνηθισμένης διαδρομής.

Οι στίχοι που ακολουθούν, είναι στίχοι μιας πραγματικής ιστορίας γραμμένοι από τον Φερνάντο Τραβέρσο, που έχασε κάπως έτσι έναν από τους συντρόφους του στα χρόνια της δικτατορίας. Σε μια “παράνομη” συνάντηση που δεν έγινε ποτέ, ο Τραβέρσο περιμένει τον σύντροφο με τον ποδήλατο, αλλά αυτός τον βλέπει από μακριά και τον προσπερνά. Τον αγνοεί γιατί θέλει να τον προστατέψει, καθώς είναι σίγουρος ότι τον παρακολουθούν. Λίγα μέτρα πιο πέρα βρέθηκε εγκαταλειμμένο το ποδήλατο του και από τότε ο σύντροφος είναι αγνοούμενος.