Τοπική επισκευή χρώματος - Touch Up paint

Πολλοί κατά καιρούς ρωτούν για τη μεθοδολογία τοπικής επισκευής του χρώματος ενός ποδηλάτου, γνωστής διεθνώς ως touch up paint. Έχοντας ασχοληθεί αρκετά με την εφαρμογή της μεθόδου, θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε την εμπειρία μας.
1. ΣΚΟΠΟΣ.
Η μέθοδος αποσκοπεί στην αποκατάσταση σποραδικών, μικρών αλλοιώσεων του χρώματος που προήλθαν είτε από τη φθορά του χρόνου, είτε από χτυπήματα. Η επιτυχία του αποτελέσματος, κρίνεται από το βαθμό του αδιόρατου της επισκευής. Για τους περισσότερους ανά τον κόσμο “restorers”, ένα επιτυχημένο touch up θεωρείται αυτό που είναι αόρατο από απόσταση ενός – ενάμιση μέτρου. Για εμάς αντιθέτως, επιτυχημένο θεωρείται αυτό που διακρίνεται σε μια macro φωτογράφιση ή με μεγεθυντικό φακό.
2. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Εκ των προτέρων, να πούμε ότι η διαδικασία είναι επίπονη, χρονοβόρα και απαιτεί εξαιρετική υπομονή και δεξιότητες. Κατά συνέπεια, πιστεύουμε ότι πρέπει να εφαρμόζεται σε περιπτώσεις μη εκτεταμένων ζημιών και σε ποδήλατα που πρωτεύει η όσο το δυνατόν διατήρηση της γνησιότητάς τους.
3. ΕΡΓΑΛΕΙΑ – ΥΛΙΚΑ
Για την εργασία, χρειάζονται τα κάτωθι:

1. ΧΡΩΜΑΤΑ (primer, χρώμα, βερνίκι).
2. ΠΙΝΕΛΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΑΣ - μεγέθη: 000, 00, 0, 1, 2.
3. ΝΤΟΥΚΟΧΑΡΤΑ ΝΕΡΟΥ - βαθμός κοκκομετρίας: 1000, 1500, 2000.
4. ΜΙΚΡΟΣ ΤΑΚΟΣ HARD-BOARD - πάχους 4mm και διαστάσεων 17x120mm με στρογγυλεμένες γωνίες.
5. ΑΕΡΟΓΡΑΦΟΣ.
6. DREMEL – με λειαντικούς κετσέδες (προαιρετικά).
7. ΜΕΓΕΘΥΝΤΙΚΟΙ ΦΑΚΟΙ.
8. ΦΥΛΛΟ SCOTCH – BRITE.
9. ΠΑΝΙ ΛΕΙΑΝΣΗΣ.
10. ΒΑΜΒΑΚΙ.
11. ΑΛΟΙΦΗ ΛΕΙΑΝΣΗΣ.
12. ΠΙΣΤΟΛΙ ΒΑΦΗΣ (προαιρετικά).
13. ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ.
14. ΧΑΡΤΟΤΑΙΝΙΑ.
15. ΔΙΑΛΥΤΙΚΟ ΝΙΤΡΟΥ.
16. ΚΗΡΟΠΑΝΟ.
4. ΤΟ ΧΡΩΜΑ
Ανάλογα με το είδος του πρωτότυπου χρώματος, διαφοροποιείται και ο βαθμός δυσκολίας του εγχειρήματος. Έτσι, εύκολα υλοποιείται η επισκευή σε απλά χρώματα, δυσκολότερα σε μεταλλικά ή perlé, και εξαιρετικά δύσκολα σε διάφανα χρώματα με υπόβαση ή μη.
Σε κάθε περίπτωση, το τελικό αποτέλεσμα καθορίζεται από την επιτυχή ταύτιση του νέου χρώματος που θα χρησιμοποιηθεί με το παλιό. Εδώ, θα πρέπει κανείς, ή να απευθυνθεί σε έμπειρο χρωματοπώλη (από εκείνους που κυρίως ασχολούνται με χρώματα επισκευής μοτοσυκλετών και αυτοκινήτων), ή θα πρέπει να κατασκευάσει το χρώμα μόνος του, κάνοντας προσμίξεις.
Στην τελευταία περίπτωση, ξεκινάμε με τη βασική απόχρωση και προσθέτουμε επί πλέον χρωστικές σε πολύ μικρές ποσότητες, κάνοντας αλλεπάλληλες δοκιμές μέχρι την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος. Οι δοκιμές γίνονται χρησιμοποιώντας λεπτό πινέλο, με το οποίο εφαρμόζουμε χρώμα σε κάποιο αφανές σχετικά σημείο του πλαισίου που δεν έχει όμως φθορές. Αφήνουμε το χρώμα να «τραβήξει» επί ένα εικοσάλεπτο, αφού στεγνώνοντας συνήθως σκουραίνει, και κάνουμε οπτικό έλεγχο του αποτελέσματος. Εάν μας ικανοποιεί, έχει καλώς. Εάν όχι, συνεχίζουμε τις προσμίξεις. Σε κάθε περίπτωση, μετά την κάθε δοκιμή, αφαιρούμε άμεσα το δείγμα χρησιμοποιώντας διαλυτικό. Το διαλυτικό, για όσους ανησυχήσουν, δε θα προσβάλλει το παλιό χρώμα, θα αφαιρέσει όμως το νέο.
5. ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ
Όπως σε κάθε εργασία βαφής, η προεργασία είναι το παν. Ας ξεκινήσουμε, πλησιάζοντας στο πρόβλημα πιο κοντά. Μια ζημιά στο χρώμα, κοιτάζοντάς την με ένα μικροσκόπιο, θα έδειχνε κάπως έτσι:

ή φωτογραφημένη:

Το πρώτο που κάνουμε, είναι καθαρισμός και απομάκρυνση της βρωμιάς, σκουριάς κλπ. Η εργασία μπορεί να γίνει χειροκίνητα, με ντουκόχαρτο 1000άρι ή και λίγο χονδρύτερο (800άρι), ή και μηχανικά, τοποθετώντας πχ σε ένα dremel λειαντικό σμυριδόπανο σε σχήμα φτερωτής και κοκκομετρίας 150 ή 240

έχοντας αυτό το αποτέλεσμα:

Στη φωτογραφία, διακρίνεται το καθαρό πλέον μέταλλο, ίχνη του primer (γκρι), του χρώματος (ανοιχτό μπλε) και του βερνικιού (σκούρο μπλε) που μικροσκοπικά θα το βλέπαμε έτσι:

που σημαίνει ότι εκτός του απαραίτητου καθαρισμού, πετυχαίνουμε και την εξομάλυνση των τοιχωμάτων και των ακμών του «κρατήρα» της ζημιάς.
6. ΑΣΤΑΡΩΜΑ
Δεύτερο στάδιο εργασιών, το αστάρωμα. Εδώ πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα καλής ποιότητας primer με ισχυρό δείκτη πρόσφυσης, όπως είναι τα εποξεικά δύο συστατικών. Είναι σημαντικό να διαλέξουμε ένα primer που να πλησιάζει χρωματικά το υπάρχον, δεδομένου ότι λειτουργώντας σαν βάση, μπορεί να αλλοιώσει την απόχρωση του χρώματος που θα ακολουθήσει, ειδικά όταν αυτό είναι ανοιχτόχρωμο (κίτρινο, κόκκινο, πορτοκαλί, θαλασσί κλπ.). Το primer εφαρμόζεται με πινέλο που το πάχος του ποικίλει ανάλογα με το μέγεθος της ζημιάς. Όσο μικρότερη η ζημιά, τόσο λεπτότερο το πινέλο. Δίνεται ιδιαίτερη προσοχή ούτως ώστε το υλικό που προσθέτουμε να μην ξεχειλίσει από τα όρια του «κρατήρα». Το αποτέλεσμα που προκύπτει, φαίνεται εδώ:

ή μικροσκοπικά:

Αφού το primer στεγνώσει, τρίβεται με 1000άρι ντουκόχαρτο το οποίο εμβαπτίζεται διαρκώς σε νερό. Για να επιτύχουμε σωστή λείανση αλλά και επιπέδωση, το ντουκόχαρτο το κολλάμε με ταινία διπλής όψεως σε ένα τακάκι από hard-board και χρησιμοποιούμε αυτό σαν «εργαλείο». Όταν στην περίμετρο της ζημιάς, αρχίσουμε να διακρίνουμε μια στεφάνη από το παλιό primer, ξέρουμε ότι ολοκληρώσαμε τη διαδικασία:

ή μικροσκοπικά σε τομή:

και κάτοψη:

7. ΒΑΦΗ
1ο στάδιο: Τοποθέτηση του χρώματος επί του primer με χρήση πινέλου. Το χρώμα τοποθετείται σταδιακά σε μικρές ποσότητες επικάλυψης ανά χέρι περάσματος και έως ότου σχηματιστεί μικρή προεξοχή από την περιβάλλουσα περιοχή, δίκην λοφίσκου, όπως στο σκίτσο:

2ο στάδιο: Τρίψιμο της νέας επιφάνειας του χρώματος με την ίδια μέθοδο και εργαλεία που έγινε και στο primer, με αποτέλεσμα:

3ο στάδιο: Προστασία των μερών που δεν θέλουμε να αλλοιωθούν από το επόμενο στάδιο. Χρησιμοποιούμε χαρτοταινίες, ταινίες μασκαρώματος, εφημερίδες κλπ.

4ο στάδιο: Τοπικός ψεκασμός χρώματος με χρήση λεπτού αερογράφου. Ο ψεκασμός γίνεται σε επιφάνεια μεγαλύτερη των ορίων της ζημιάς και με ασαφή όρια (σβησίματα). Το στάδιο αυτό, βοηθά στην απαλοιφή τυχόν μικροδιαφορών απόχρωσης. Ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με μεταλλικά ή διάφανα χρώματα, όπου η πρότερη χρήση του πινέλου δημιουργεί χρωματικές διαφορές, κρίνεται απαραίτητο.



5ο στάδιο: Βαφή λεπτομερειών, αποκαταστάσεις γραφικών και άλλων λεπτομερειών.




8. ΦΙΝΙΡΙΣΜΑ
Στην περίπτωση που το πλαίσιό μας δεν είναι βερνικωμένο, τότε χρησιμοποιώντας ντουκόχαρτο 2000 και νερό, προσεκτικά και με ελαφρά πίεση, τρίβουμε τα εκνεφώματα που δημιούργησε ο αερογράφος στο προηγούμενο στάδιο και στη συνέχεια, γυαλίζουμε το χρώμα. Χρησιμοποιούμε ειδικό γυαλιστικό πανάκι και κρέμα. Οι κινήσεις είναι παλινδρομικές και ξεκινούν με αργή ταχύτητα και μεγάλη πίεση, ενώ προϊούσης της διαδικασίας, η πίεση ελαττώνεται ενώ η ταχύτητα αυξάνεται. Τέλος, επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία, αυτή τη φορά όχι με το πανάκι αλλά με βαμβάκι και λεπτότερη αλοιφή.
9. ΒΕΡΝΙΚΙ
Στην περίπτωση που η τελική επιφάνεια ήταν βερνικωμένη, τότε χρησιμοποιώντας ένα λεπτό σφουγγαράκι scotch-brite, τρίβουμε όλο το πλαίσιο, σκουπίζουμε με κηρόπανο και το βερνικώνουμε, είτε με σπρέυ είτε καλύτερα, με πιστόλι βαφής.
Το ολοκληρωμένο έργο φαίνεται στις περιπτώσεις Colnago Oval CX και Colnago Master - Piu.