Η ΜΑΧΗ ΣΤΟΥΣ ΠΑΓΟΥΣ

Αφήγηση του Φινλανδού Seppo Hyvönen από την μάχη του Suomussalmi:

Ήταν το δεύτερο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου, γύρω στις 12 Δεκέμβρη για την ακρίβεια, όταν άρχισε η επιχείρηση εγκλωβισμού της 163ης Σοβιετικής ταξιαρχίας στο Suomussalmi κι΄έπρεπε να κινηθούμε γρήγορα για να κόψουμε τον εφοδιασμό των σοβιετικών. Η πρώτη μας, λοιπόν, μεγάλη επιχείρηση ήταν όταν διαταχθήκαμε να ενισχύσουμε την 16-17η TASK FORCE SUSI πριν την επίθεση στην περιοχή ανάμεσα στις λίμνες Alajaervi και Kovajaervi.

Η μονάδα μου, η ΡΡΡ6 - BICYCLE BATTALION με διοικητή τον Ταγματάρχη Jaervinen, ήταν από τις πρώτες που ρίχτηκε στη μάχη ενάντια στους Σοβιετικούς στα σταυροδρόμια Yli-Naeljaenkae και που κατέληξε στη νίκη που οδήγησε στην πτώση της Vaaeikio το ίδιο βράδυ.
Στις 22 Δεκεμβρίου η περιοχή είχε εκκαθαριστεί και η 662η σοβιετικη υποχωρούσε άτακτα σπασμένη σε κομμάτια, με έντονα σημάδια διάλυσης, αφού οι ίδιοι οι στρατιώτες είχαν αρχίσει να σκοτώνουν τους κομμισάριους τους.

Στις φωτογραφίες που σου χω στείλει μπορείς να δείς την ΡΡΡ6 να προχωράει προς το μέτωπο και η ώρα πρέπει νάναι γύρω στις 04:37 το πρωί.
Δεν είναι γερμανοί στρατιώτες όπως αρχικά νόμισες αλλά φινλανδοί.
Αυτό που σε μπερδεύει είναι το κράνος. Πρόκειται για το γερμανικό Μ18, το κλασσικό κράνος που βλέπεις να φορούν οι γερμανοί στρατιώτες στον ΒΠΠ, αλλά, βαμμένο με ένα πράσινο του φινλανδικού στρατού.
Αν κυττάξεις προσεκτικά στο πλάι του κράνους υπάρχει μια λευκή λωρίδα.
Είναι τα αρχικά ΡΡΡ που τα είχαμε φτιάξει εμείς οι ίδιοι επάνω στα κράνη μας. Θεωρούμαστε, και είμασταν, μια ειδικη μονάδα στρατού με απρόβλεπτες ικανότητες στη μάχη. Φαντάσου ένα πεδίο μάχης στο οποίο μια μονάδα πεζικού κινείται ταχύτερα από πεζοπόρο τμήμα και χωρίς ίχνος θορύβου και χωρίς καμμία ανάγκη καυσίμων ή άλλης συντήρησης.
Οι Σοβιετικοί είχαν αναγκαστεί να κινούνται επάνω στους κύριους δρόμους γιατί τα άρματά τους δεν μπορούσαν να κινηθούν στον πάγο. Την ίδια στιγμή, εμείς είχαμε φτιάξει τους “Δρόμους από πάγο” όπου μπορούσαμε να κινηθούμε με μεγάλη ταχύτητα, παράλληλα με τους Σοβιετικούς και να τους παρενοχλούμε χωρίς εκείνοι να είναι σε θέση να αντιδράσουν. Ουσιαστικά, λειτουργούσαμε περισσότερο σαν οργανωμένοι αντάρτες και λιγώτερο σαν τακτικός στρατός.
Τα ποδήλατα μάς έκαναν να κινούμαστε αθόρυβα, αλλάζοντας διαρκώς θέση κι' αυτό ήταν κάτι στο οποίο οι εισβολείς δεν μπορούσαν να απαντήσουν.
Επίσης, πρέπει να λάβεις υπ΄όψιν σου ότι αρκετοί, όχι πολλοί, απο μας κουβάλαγαν ελαφρά αντιαρματικά όπλα, πράγμα σημαντικότατο για την εξέλιξη ειδικά των αψιμαχιών.

Δεν θέλω να θυμάμαι άλλο, θέλω όμως να σου πω πως ήταν για εμάς αρκετά παράξενο να χρησιμοποιούμε στα χιόνια ένα μέσον μεταφοράς που ήδη απ΄τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε τεθεί στο περιθώριο.
Και οι γερμανοί όμως, στις τελευταίες μέρες στο Βερολίνο είχαν ξαναπέσει στην ανάγκη των ποδηλάτων, φόρτωναν μάλιστα τους ποδηλάτες με αντιαρματικά, ουσιαστικά, σε αποστολές αυτοκτονίας.
Πρέπει να σου πω επίσης πως όντας ποδηλάτης εγώ ο ίδιος, μα και ποιός δεν ποδηλατούσε στην Φινλανδία τότε, είχα μια εντελώς ψυχρή σχέση με το στρατιωτικό μου ποδήλατο, που ουσιαστικά δεν διέφερε σε τίποτε από το πολιτικό μου εκτός από το πράσινο χρώμα που ήταν κι' αυτό βαμμένο.
Αλλά, αυτό που μου πάγωνε την καρδιά, ήταν αυτά που έκανα επάνω στο αντικείμενο αυτό που σε καιρό ειρήνης με έκανε παιδί κάθε λεπτό, ενώ στον πόλεμο μ' έφερνε κάθε στιγμή και πιό κοντά στο χάος της μάχης.

Δεν λυπάμαι που πολέμησα για την πατρίδα μου, αντιθέτως θεωρώ τιμή μου το ότι μου δόθηκε η ευακαιρία να υπερασπιστώ αυτά όλα που ήταν για μένα η Φινλανδία, αλλά, το ότι ο πόλεμος με έφερε στο σημείο να χάσω την σχέση μου με το ποδήλατο δεν το συγχώρεσα ποτέ.

Ξέρω πως δεν υπάρχει κανέις για να ρίξω το φταίξιμο, ο πόλεμος είναι πόλεμος και όταν κρατάς το όπλο στραμμένο επάνω σε έναν εισβολέα είναι μια τραγική στιγμή ακόμη και αν ξέρεις ότι αποτρέπεις έναν εχθρό από το να μπει στο σπίτι σου.
Η τραγικότητα όμως παραμένει, ειδικά όταν αντιλαμβάνεσαι τον θάνατο που προκαλείς με μια μικρή μετατόπιση του δαχτύλου σου, το τέλος ενός ανθρώπου, την ερήμωση μιας φαμίλιας, το κλάμα, το τυπικό γράμμα που φέρνει το νέο του θανάτου, τον φόβο.
Και να ξέρεις, οι Σοβιετικοί σ’ αυτήν την μάχη ήταν ήρωες. Στάλθηκαν με κακό εξοπλισμό, χωρίς χειμερινή εξάρτυση, χωρίς ειδικά άρβυλα για το χιόνι, χωρίς τροφή, χωρίς εφόδια, κατ’ ευθείαν στον θάνατο.

Αλλά, η τραγικότητα του πολέμου στο επίπεδο του στρατιώτη που διατάσσεται να φέρει εις πέρας αποστολές, που του έχουν ανατεθεί από ηγέτες που δεν έχουν ποτέ αναγκαστεί να υλοποιήσουν οι ίδιοι τις διαταγές τους ή τις οδηγίες τους, έγκειται στο ότι, όλο το κακό της στιγμής που πατάς την σκανδάλη δεν το αντιλαμβάνεσαι την ώρα που συμβαίνει.
Εκείνη την ώρα ψάχνεις πρώτα να κρυφτείς και δεύτερον να προκαλέσεις την μεγαλύτερη δυνατή ζημιά στον εχθρό. Το βράδυ όμως, όταν ηρεμείς, ειδικά σε κάτι ολιγοήμερες άδειες, τότε είναι που χάνεις όλο σου το ηθικό ανάστημα.
Μακρυά από το αίτιο, είσαι τελείως γυμνός από την έλλειψη λογικής αυτού που έκανες.
Και ντρέπεσαι να αγγίξεις την γυναίκα σου, το παιδί σου το ίδιο σε πλησιάζει και το αγκαλιάζεις με την αίσθηση των νεκρών χεριών εκείνων που σκότωσες.

Και αβάσταχτη μου είχε γίνει πλέον η εικόνα του γιού μου επάνω στο παιδικό του ποδήλατο. Η χαρά του παιδιού ήταν ένας εφιάλτης για μένα.
Έβλεπα το γιό μου σε έναν μελλοντικό χρόνο να κάνει πετάλι προς τον πόλεμο ανάμεσα σε σφυρίγματα οβίδων και εκρήξεις , τον έβλεπα πεσμένο μέσα σε λασπωμένα χαρακώματα ντυμένο στην κατάλευκη στολή να σέρνεται για να σκοτώσει, μ’ έπιανε ένα καρδιοχτύπι, ανάσαινα βαρειά μέχρι που ο αέρας δεν έφτανε πλέον μέσα μου.
Η γυναίκα και η μάνα μου νόμιζαν πως είναι η αγωνία του τέλους της ολιγοήμερης άδειας. Όχι όμως...

Λες πως τελειώνει ο πόλεμος και η ζωή γυρνάει σιγά-σιγά στο ρυθμό της.
Άμα έχεις ζήσει όμως πόλεμο, ξέρεις βαθειά μέσα σου πως ο πόλεμος δεν τελειώνει παρά την μέρα που πεθαίνεις και μόνο τότε σταματάνε να γυρνάνε οι εικόνες ανεξέλεγκτα στο μυαλό σου. Ο πόλεμος είναι σαν κάποιος να άνοιξε μια ρωγμή στην ψυχή σου και 'συ να είδες εκεί μέσα τα τέρατα που περίμεναν φυλακισμένα πάνω στα γονίδιά σου για αιώνες.

Ξέρεις, περπατάω στους δρόμους της πόλης μου και γυρνάνε γύρω μου τα ποδήλατα και τους ακούω να μιλάνε μεταξύ τους, να γελούν μέσα στην παιδικότητα που το ποδήλατο σε βοηθάει να διατηρήσεις και νιώθω ξένος, σαν κάποιος να μ' έβαλε σ' ένα γυάλινο κουτί απ' όπου μπορώ να δω και να ακούσω τα πάντα, αλλά, δεν μπορώ να επικοινωνήσω.

Δεν έχω θελήσει να διώξω αυτό το αίσθημα από μέσα μου, θα μπορούσα νάχω προσπαθήσει να ξανακάνω ποδήλατο, αλλά, κρατάω αυτήν την τιμωρία για τον εαυτό μου για όλους εκείνους που το όπλο μου σώριασε εκεί πάνω...