Ποδηλάτες, προσοχή στα αιωρούμενα σωματίδια...

Το να πηγαίνει κανείς στη δουλειά του με το ποδήλατο ακούγεται να είναι μια καλή για την υγεία επιλογή. Μελέτη όμως έδειξε ότι όσοι κάνουν διαδρομές με το ποδήλατο στις πόλεις εισπνέουν δεκάδες εκατομμύρια τοξικά νανοσωματίδια με κάθε αναπνοή, ποσότητα τουλάχιστον πέντε φορές μεγαλύτερη από αυτό που ισχύει για τους οδηγούς ή τους πεζούς.

Η έρευνα προσάρτησε συσκευές στα ποδήλατα για τη μέτρηση των σωματιδίων που εκπέμπονται κυρίως από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων στον αέρα που εισέπνεαν οι ποδηλάτες.
Η έρευνα έδειξε ότι στις αστικές περιοχές η συγκέντρωση νανοσωματιδίων, με μέγεθος μόλις λίγα χιλιοστά του χιλιοστού, φτάνουν σε πυκνότητα αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ανά κυβικό εκατοστό αέρα. Η εισπνοή αυτών των σωματιδίων έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακές παθήσεις και προβλήματα του αναπνευστικού.

Επειδή οι ποδηλάτες πιέζουν τον εαυτό τους αναπνέουν πιο γρήγορα και βαθιά από ότι οι υπόλοιποι που κυκλοφορούν στους δρόμους. Η μελέτη βρήκε ότι εισπνέουν περίπου 1.000 κυβικά εκατοστά αέρα με κάθε αναπνοή, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να εισπνέουν δεκάδες εκατομμύρια σωματιδίων κάθε φορά που γεμίζουν οι πνεύμονές τους με αέρα, και δισεκατομμύρια αυτών σε κάθε διαδρομή.

Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης, Luc Int Panis από το ερευνητικό ινστιτούτο μεταφορών του Πανεπιστημίου Hasselt στο Βέλγιο, «Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εκτιμά τον αριθμό των σωματιδίων καθώς και τον όγκο εισπνοής αέρα κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων μέσα στην πόλη. Αυτό που φάνηκε είναι ότι οι ποδηλάτες εισπνέουν έναν εντυπωσιακά μεγάλο αριθμό ρυπογόνων νανοσωματιδίων σε κάθε διαδρομή».

Για τους σκοπούς της έρευνας, που μόλις δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Atmospheric Environment, ο Int Panis και οι συνεργάτες του ζήτησαν από τους ποδηλάτες να κάνουν πετάλι φορώντας μια μάσκα με ειδικά προσαρμοσμένα όργανα μέτρησης που μπορούσαν να εκτιμήσουν και να μετρήσουν τα particulates, όπως είναι γνωστά τέτοιου είδους σωματίδια. Όλα εκ των οποίων παραμένουν αόρατα στο μάτι ακόμη και σε πολύ μολυσμένα περιβάλλοντα.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι στις Βρυξέλλες ο κάθε ποδηλάτης εισπνέει 5,58m νανοσωματίδια ανά μέτρο ποδηλασίας, ποσότητα που μειώνεται στο 11m περίπου όταν βρίσκεται στην πόλη Mol, μια πολύ μικρότερη πόλη του Βελγίου. Βρήκαν επίσης ότι οι ποδηλάτες εισπνέουν τέσσερις με πέντε φορές περισσότερα σωματίδια από ότι ένας επιβάτης αυτοκινήτου ο οποίος ακολουθεί την ίδια διαδρομή. Ο Int Panis αναφέρει: «Η ατμοσφαιρική μόλυνση σε μια μεγάλη πόλη όπως το Λονδίνο, ή το Μπέρμινχαμ είναι η ίδια ή και μεγαλύτερη από αυτή των Βρυξελλών, έτσι οι ποδηλάτες στη Βρετανία υφίστανται τις ίδιες συνέπειες».

Για τους ποδηλάτες και τους υπόλοιπους ανθρώπους που βρίσκονται στο δρόμο το σημαντικό ερώτημα είναι ποια είναι η επίπτωση στην υγεία τους από την εισπνοή τόσο πολλών σωματιδίων. Αυτό ίσως είναι ένα από τα δυσκολότερα ερωτήματα να απαντηθούν λόγω του πολύ μεγάλου διαστήματος που μεσολαβεί, συνήθως, ανάμεσα στην έκθεση στους μολυσματικούς παράγοντες και την εκδήλωση της ασθένειας. Παλαιότερες έρευνες που μελετούσαν τη σύνδεση του καπνίσματος με τον καρκίνο των πνευμόνων αντιμετώπιζαν την ίδια δυσκολία, και χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες μέχρι να επιβεβαιωθεί η σχέση αυτή. Ωστόσο, νέες τεχνικές συγκέντρωσης και ανάλυσης των δεδομένων δείχνουν ότι τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από τα σωματίδια αυτά εμφανίζονται πολύ πιο γρήγορα.

Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο και που πρόκειται να δημοσιευτεί στο περιοδικό Epidemiology, αναμένεται να δείξει ότι η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις νανοσωματιδίων σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις. Θα δείξει επίσης τη σχέση ανάμεσα στα μεγαλύτερα particulates και τα αναπνευστικά προβλήματα.
Άλλες μελέτες επίσης έδειξαν ότι η έκθεση σε particulate pollution μπορεί να έχει πολύ άμεσες και βραχυπρόθεσμες συνέπειες επίσης –όπως την εμφάνιση κρίσεων άσθματος.
Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2007, και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό New England Journal of Medicine, ερευνητές από το Imperial College στο Λονδίνο ζήτησαν από 60 ανθρώπους με ήπια συμπτώματα άσθματος να περπατήσουν κατά μήκος της δυτικής πλευρά της μεγάλης λεωφόρου Oxford, στο κεντρικό Λονδίνο, όπου επιτρέπεται η κυκλοφορία μόνο σε ταξί και λεωφορεία που κινούνται με πετρέλαιο και σε ποδηλάτες. Οι εθελοντές συμμετέχοντες εμφάνισαν συμπτώματα άσθματος όπως μείωση της αναπνευστικής ικανότητας και αναπνευστικές μολύνσεις. Τα πετρελαιοκίνητα οχήματα (ντίζελ) εκπέμπουν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ρυπογόνα νανοσωματίδια από τα οχήματα που κινούνται με βενζίνη.

Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία στους ερευνητές για την υγεία είναι ότι αυτά τα σωματίδια είναι τόσο μικροσκοπικά που εισέρχονται από τους πνεύμονες και έπειτα περνούν στην κυκλοφορία του αίματος. Έπειτα πιστεύεται ότι συγκεντρώνονται σε διάφορα όργανα του σώματος όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος όπου προκαλούν μολύνσεις.
Η μάσκα προσφέρει πολύ μικρή προστασία καθώς αυτά τα σωματίδια είναι εξαιρετικά μικρά και περνούν ανενόχλητα μέσα από κάθε φίλτρο. Νωρίτερα φέτος αυτοί οι φόβοι ώθησαν τη περιβαλλοντική επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων να δημοσιεύσει ανακοίνωση όπου προειδοποιούσε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για τον πρόωρο θάνατο περίπου 50.000 ατόμων ετησίως στη Βρετανία.

Η έρευνα του Int Panis έχει ήδη προκαλέσει δυσφορία στους κύκλους των ποδηλατών. Και τελικά αποφάσισε να μην συμμετέχει το συνέδριο ποδηλατών Velo-city 2010, που διοργανώνεται στην Κοπεγχάγη τον ερχόμενο μήνα, λόγω του εχθρικού κλίματος που έχει δημιουργηθεί από την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων της έρευνάς του.
Ο Int Panis και οι συνεργάτες του τονίζουν ότι η ποδηλασία έχει οφέλη για την υγεία και δημιουργεί ελπίδες ότι είναι πιο υγιεινό από την οδήγηση του αυτοκινήτου. Όπως προσθέτει: «Εγώ είμαι ποδηλάτης και η σκέψη ότι το να πηγαίνω με το ποδήλατό μου είναι πιο ανθυγιεινό από ότι να πηγαίνω με το αυτοκίνητό μου, μου είναι εξαιρετικά δυσάρεστη. Όμως είμαι και επιστήμονας οπότε θα πρέπει να εξετάσω τα δεδομένα».

Πηγή: The Times